Με το βλέμμα στραμμένο στην παράδοση

   Η παράδοση κάθε τόπου είναι σεβαστό κομμάτι της ζωής του και σ’ αυτό συχνά γυρίζουμε όχι από διάθεση να γνωρίσουμε απλώς τα παλιά, αλλά από ανάγκη να αντλήσουμε νέες δυνάμεις από αυτά.
  Πλούσια είναι η παράδοσή της Σιάτιστας στον τομέα του εργόχειρου και ειδικότερα του κεντήματος.   Στα  σχέδια- θέματα του , στα χρώματα , στην ποικιλία των ειδών και της χρήσης τους αποτυπώνεται ο χαρακτήρας μας ως λαού και, όσες φορές  επιχειρούμε να τα γνωρίσουμε, να τα μελετήσουμε καλύτερα,  μας αποκαλύπτουν σελίδες της  ζωής των προγόνων μας,   αποκαλύπτουν συνήθειες και πρακτικές τους,  την προσωπική συμμετοχή τους στη διακόσμηση του χώρου μέσα στον οποίο θα ζήσουν , την καλαισθησία τους σε κάθε έκφραση της ζωής του, την υπομονή τους στη δημιουργία του ωραίου.
  Στα  έργα αυτά διαβάζουμε τη φιλοσοφία της ζωής τους. Και εξηγώ αμέσως τι εννοώ. Υπάρχει μια κατηγορία κεντημάτων (π.χ. μπάντες , κάδρα, έργα γενικά  διακόσμησης χώρου, που τα βλέπουν όλοι, σπιτικοί και επισκέπτες) που μαζί με το θέμα έχουν  «κεντημένο» και το λόγο. Ένα αρχαίο ρητό, μια λαϊκή  ρήση, ένας χαιρετισμός δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο ή τυχαία επιλογή. Είναι έκφραση ιδέας και πρόταση ζωής. Το «γνώθι σαυτόν» και το «παν μέτρον άριστον» από την αρχαία φιλοσοφία προβάλλουν τις αξίες της αυτογνωσίας και του μέτρου και τα νεότερα λαϊκά: «Δούλευε νέος όσο μπορείς/ γέρος άνεση να βρεις»  ή «Όποιος νέος δε δουλεύει / γέρος κακά πορεύει» ή «τ’αδέλφια  όταν σμίγουνε τριαντάφυλλα ανοιγμένα» είναι προτροπή για εργατικότητα και αγάπη.
  Οι περισσότερες σημερινές Σιατιστινές  -σύγχρονοι θεματοφύλακες  της παράδοσης – φυλάγουμε στα σπίτια μας και στα παλιά σεντούκια όσα εργόχειρα περισώσαμε μετά από τόσους πολέμους και καταστροφές, φτιαγμένα από τις γιαγιάδες  και προγιαγιάδες μας. Γνωρίζουμε ότι είναι κειμήλια – πολιτισμική μας κληρονομιά και ότι με αυτά ζούμε   θύμισες από μια παλιά ζωή, που ερήμην και άθελά μας, χάνεται και θέλουμε να τα περισώσουμε. Στολίζουμε  τα σπίτια μας με τα παλιά εργόχειρα αναπολώντας το παρελθόν, που πολλές δε γνωρίσαμε παρά μόνο από αφηγήσεις των γονιών μας, αλλά συνάμα και τιμώντας τις γενιές  που έφυγαν. Με την ενασχόληση μας αυτή  αφουγκραζόμαστε την παλιά Σιάτιστα και μέσα από τα κεντήματα. εισπράττουμε την αίσθηση ότι οι προγιαγιάδες μας δεν έφυγαν ποτέ. Είναι μαζί μας κάθε μέρα, κάθε γιορτή σε κάθε αρραβώνα και γάμο, σε πολλές  κοινωνικές μας εκδηλώσεις. Τις ζούμε διαρκώς. Μας εμπνέουν, μας συμβουλεύουν, μας φέρνουν αναμνήσεις πίσω από το  χρόνο χωρίς όρια. Δεν ονειροπολούμε απλά. Ζούμε νοερά το παρελθόν. Θυμόμαστε τα φαγητά της γιαγιάς, τις συμβουλές της στο νοικοκυριό, νομίζουμε ότι βοηθάμε στις ετοιμασίες του αρραβώνα ή ότι μικρά   παιδιά, με προπομπό το παιδί που κρατάει το  κάδρο με κεντημένο τον Τίμιο Σταυρό, κουβαλούμε την προίκα στο σπίτι του γαμπρού, για να πάρουμε το φιλοδώρημα και να φιλήσουμε τα χέρια των μεγαλυτέρων. Είναι πολύ συγκινητικό. Φωτίζουμε το παρελθόν.