κάντε κλικ για να μεγαλώσει η εικόνα
Με αφορμή μια φωτογραφία

(της κ. Άννας Γκουτζιαμάνη-Στυλιανάκη)

 

Νιόπαντρο Σιατιστινό ζευγάρι

   Φωτογραφία του Κωστάκη Χατζηνώτα,  Φωτοζωγράφου (σφραγίδα στο οπισθόφυλλο).
   Κειμήλιο της οικογένειας των αείμνηστων Αγνής Ν. Πατσιά και Αντωνίου Ι. Στυλιανάκη.

           Λυπούμαι που δεν θυμόμαστε τα βαφτιστικά και τα οικογενειακά ονόματα των νεόνυμφων. 
Μας  αρκεί τούτο και μόνο, το ότι ο γαμπρός είναι Σιατιστινό αρχοντόπουλο και  η  νύφη Σιατιστινή αρχοντοπούλα.
          Ενώθηκαν με το ιερό μυστήριο του γάμου. Τους ευλόγησε  η Εκκλησία μας, τους ευχήθηκαν οι γονείς  κι οι συγγενείς τους και τους συγχάρηκαν όλοι οι Σιατιστινοί. Ατενίζουν τη νέα τους ζωή με αποφασιστικότητα. Ορκίζονται στο στεφάνι τους:  «Να ζήσουν ΛΕΥΤΕΡΟΙ. Τα παιδιά που θα αποκτήσουν να μην είναι σκλαβόπουλα και στις φλέβες των απογόνων τους να ρέει   Ελληνικό, Σιατιστινό αίμα».
    Ο γαμπρός αρματωμένος, ετοιμοπόλεμος με το όπλο παρά πόδας. Λεβεντιά καμαρωτή από τις τρίχες της κεφαλής του μέχρι τις φούντες των  τσαρουχιών  του. Χαρά στον πεθερό που του εμπιστεύτηκε την κόρη του για σύζυγο.
    Η νύφη πανευτυχής, με το λευκό ολομέταξο νυφικό της και το αριστοκρατικό μεγαλείο της, κάθεται δίπλα στο σύζυγό της. Με το καθάριο βλέμμα της  του υπόσχεται να είναι πάντα κοντά του και,  αν χρειαστεί, να αγωνιστεί μαζί του κρατώντας κι αυτή όπλο, όπως η Κυρά- Σαννούκω και 
η Καπετάνισσα Περιστέρα.
   Ένδοξα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα.
    Στο πρόσωπο αυτού του γαμπρού βλέπω τους Σιατιστινούς Μακεδονομάχους με οπλαρχηγούς τον Παύλο Νεράντζη-Περδίκα  και το  Θωμά Καράτζια να πολεμούν,  στα αιματόβρεχτα βουνά της Δυτικής Μακεδονίας, με Τούρκους και Βουλγάρους.
    Στο πρόσωπο της νύφης βλέπω τις Σιατιστινές  αρχόντισσες που ξεκρέμασαν τα φλουριά και τα μαργαριτάρια από το λαιμό και τα στήθη τους και τα έδωσαν για τον ΑΓΩΝΑ .
    Σ’ αυτούς τους νιόπαντρους βλέπω τους Σιατιστινούς και τις Σιατιστινές που έγραψαν χρυσή σελίδα στην Ιστορία  στις 4 Νοεμβρίου 1912 και μας χάρισαν τη λευτεριά μας από τους Τούρκους.

Αυτοί είναι ο πρόγονοί μας.
Αιωνία τους η μνήμη!
Τους οφείλουμε άπειρη ευγνωμοσύνη και υπέρτατη τιμή!






Ιδιαίτερα  χαρακτηριστικά της φωτογραφίας, άξια ιστορικής μνήμης:

1.   Η φορεσιά του γαμπρού, με τον έντονο πολεμικό χαρακτήρα, μας αναδεικνύει την ατμόσφαιρα της εποχής εκείνης  στη Σιάτιστα και το γενικότερο ιστορικό πλαίσιο των αγώνων για την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας.
 

2. Η αστική ενδυμασία της νύφης είναι στοιχείο πολιτισμού και προβάλλει τόσο την κοινωνική θέση και ζωή  όσο και την οικονομική κατάσταση και αρχοντιά της οικογένειάς της.
Οι εμφανείς «ευρωπαϊκές επιρροές»  στην ενδυμασία αυτή είναι αποτέλεσμα των συχνών επαφών των Σιατιστινών εμπόρων και διανοουμένων με την υψηλή κοινωνία των πόλεων τόσο  στις  Παραδουνάβιες ηγεμονίες και στις χώρες του Ευξείνου Πόντου, όσο και στις χώρες της Αυστρο-Ουγγαρίας  και της Δυτικής Ευρώπης γενικότερα.

3. Η πιθανολογούμενη ημερομηνία της Φωτογραφίας (αρχές του 20ου αιώνα)  μας οδηγεί σε κάποιες σκέψεις :
Το μέλλον στη ζωή των νεόνυμφων διαγράφεται  όχι και τόσο ευοίωνο. Αυτός ο σημερινός γαμπρός συγχρόνως είναι και ο αυριανός αγωνιστής, ίσως ο τιμημένος τραυματίας, ή –ποιος ξέρει -ακόμα και ο αθάνατος ήρωας στο βωμό της  λευτεριάς,   που θα έχει  μαζί με τα στέφανα του γάμου του και το δάφνινο στεφάνι της «ΔΟΞΑΣ»

Η νύφη επίσης είναι τραγικό πρόσωπο.
Αναλογιζόμαστε: πρόλαβε, άραγε, να χαρεί την οικογενειακή της ευτυχία ή ανέλαβε στην οικογένεια όλους τους ρόλους, ως  χήρα του ένδοξου πατέρα των παιδιών της;
Στ’ αλήθεια, μήπως, έζησε η ίδια άρχοντας  κι αρχόντισσα, πατέρας και μάνα, γιος και κόρη στο αρχοντικό της;

Καθημερινά  γεγονότα όλα αυτά στη ζωή της Σιατιστινής Κοινωνίας τότε.
 Το όραμα της λευτεριάς και  η πίστη στον όρκο « Λευτεριά ή Θάνατος» τους έδιναν δύναμη και φτερά, για να ξεπερνιούνται όσα εμπόδια και δυσκολίες έφερνε η ζωή στο διάβα της. Έτσι καθιερώθηκαν διαχρονικά παραδείγματα για τις επόμενες γενιές.

Σιάτιστα  Μάρτιος 2003
Άννα Γκουτζιαμάνη-Στυλιανάκη

κορυφή σελίδας