΄Αννας Γκουτζιαμάνη-Στυλιανάκη

Πώς περνούσαν τις παλιές τις Πασκαλιές



   Στην είσοδο της εκκλησίας οι εκκλησιαζόμενοι παίρνουν  βάια ευλογημένη από το χέρι του ιερέα. Γυναίκες  που έχουν πρόσφατο πένθος έρχονται πολύ πρωί  στην Εκκλησία,   παίρνουν βάια και την πηγαίνουν στα νεκροταφεία.Εκεί βάζουν καινούργια βάια στα μνήματα των προσφιλών τους νεκρών  καθώς και στις οστεοθήκες των κεκοιμημένων. Κάποια κλωνιά βάιας, που προορίζονται για τα  σπίτια τους  τα αφήνουν έξω από το νεκροταφείο, για να μην έχουν κι άλλο θανατικό.
Τη μέρα αυτή στην Εκκλησία  γιορτάζουμε τη Θριαμβευτική είσοδο του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα με τα Ωσαννά  και το  ευλογημένος ο ερχόμενος…Και μετά το Πάθος….
Στη  Γεράνεια  μετά τη θεία λειτουργία όλο το εκκλησίασμα με τους ιερείς, τους ψαλτάδες  και τα εξαπτέρυγα «ξεπροβοδούσαν»,  και ξεπροβοδούν και στις μέρες μας, τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας  του Μοναστηριού  του  Τσιαρούσινου. Γίνεται η λιτάνευση της ιερής εικόνας μέχρι την είσοδο της πόλης και από εκεί, οι πιστοί βαστάζοντάς την στα χέρια τους και πεζοπορώντας την μεταφέρουν «στο σπίτι της», στο Μοναστήρι, για να βρίσκεται εκεί τις Άγιες μέρες της Μ.  Εβδομάδας και του Πάσχα,  «να κλάψει για τα Πάθη του Υιού της και να χαρεί  με την Ανάστασή του» , όπως έλεγαν οι γιαγιάδες μας.
  Στο  σπίτι οι νοικοκυρές αλλάζουν στο Εικονοστάσι τη βάια. Την παλιά της περασμένης χρονιά δεν την πετούν  αλλά την καίνε.
  Και γίνεται για όλους το κλωνάρι της βάιας αποτρεπτικό του κακού. Οι αμπελουργοί τη βάζουν  στο κατώι με τα βαένια, στην πόρτα του, για να έχουν καλά και καλοξοδεμένα κρασιά.
Οι  κτηνοτρόφοι την πηγαίνουν στο μαντρί, για να φεύγουν οι λύκοι από το κοπάδι, τα βάσκανα μάτια κι όλα τα κακά .

Οι μελισσοκόμοι στις κυψέλες των μελισσών τους.
Οι γεωργοκτηνοτρόφοι βάζουν τη βάια στο στάβλο με τα ζώα, για να  είναι αυτά όλο το χρόνο υγιή, ή στο σαμάρι του αλόγου ή του μουλαριού τους για  τον ίδιο λόγο.
Οι τεχνίτες τη φέρνουν στα εργαστήριά τους  , οι έμποροι στα μαγαζιά του και όλοι με την ίδια ευχή και προσδοκία:  να τους φέρει καλό, δουλειά, κέρδος
Από το απόγευμα της Κυριακής των Βαΐων αρχίζουν  οι ιερές Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, οι αγρυπνίες, όπως τις λέμε, με πρώτη την ακολουθία του Νυμφίου.
Μαύρες κορδέλες κρέμονται από τους πολυέλαιους και μαύρες κουρτίνες καλύπτουν  την είσοδο της Ωραίας Πύλης. Όλα προμηνύουν το πένθος που θα ακολουθήσει.


    Παλιότερα οι γιαγιάδες μας φρόντιζαν κι έκαναν κεριά, κίτρινα,  με γνήσιο μελισσοκέρι, για να τα κρατούν στο χέρι τους στις αγρυπνίες ή να τα ανάβουν  κάθε φορά που διαβάζονταν από τους ιερείς τα Ευαγγέλια. Για  τα παιδιά αγόραζαν κεριά σε σχήμα σταυρού, καλαθιού, στεφανιού κ.α.. Τα κεριά αυτά γίνονταν  από βαμβακερή κλωστή  μεγάλου μήκους βουτηγμένη σε ζεστό κερί, την οποία τύλιγαν έτσι που να δίνει  κερί στα σχήματα που αναφέραμε παραπάνω.  Ήταν όμορφα  να τα βλέπεις και ωραίο να παρακολουθείς  σιγά σιγά το  ξετύλιγμα του κεριού,το κάψιμό του ….
  ( το κερί είναι από τη συλλογή της κ. Άννας Γκουτζιαμάνη-Στυλιανάκη)