Θεοχάρης Τουρούντζιας του Γεωργίου

(Σιάτιστα, 1776 - Βελιγράδι, 1798)

 

Ο Θεοχάρης Τουρούντζιας, ο νεαρός σιατιστινός συμμάρτυρας του Ρήγα, γεννήθηκε στη Σιάτιστα στα 1776. Ο πατέρας του Γεώργιος ήταν έμπορος.

Η οικογένεια Τουρούντζια μετανάστευσε αρχικά στο Σεμλίνο, στη συνέχεια στο Βουκουρέστι και τελικά εγκαταστάθηκε στη Βιέννη. Με την εργατικότητά τους τα μέλη της οικογένειας εξελίχθηκαν σε αξιόλογους επιχειρηματίες.

Στη Βιέννη ο Θεοχάρης γνωρίστηκε με το Ρήγα, ασπάστηκε τις ιδέες του και στρατεύθηκε για τον κοινό σκοπό, την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό. Στο πλαίσιο της επαναστατικής δράσης της ομάδας του Ρήγα ο Θεοχάρης ανέλαβε τη διακίνηση των επαναστατικών προκηρύξεων κατά τη διάρκεια των εμπορικών ταξιδιών του μεταξύ Βιέννης και Σεμλίνου.

Ύστερα από την προδοσία των σχεδίων του Ρήγα και τη σύλληψη του ήρωα, η Αυστριακή Αστυνομία συνέλαβε και ανέκρινε και τους συνεργάτες του, ανάμεσά τους και τον Θεοχάρη, τον νεότερο απ’ όλους. Η θαρραλέα αντιμετώπιση των εναντίον του κατηγοριών κατά τη διάρκεια της ανάκρισης έχει καταγραφεί στα επίσημα έγγραφα της Αυστριακής Αστυνομίας.

Στη συνέχεια, και κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, η Αυστριακή Κυβέρνηση παρέδωσε τους 8 συλληφθέντες -Οθωμανούς υπηκόους και ουσιαστικά πολιτικούς κρατούμενους- σιδηροδέσμιους στην Τουρκική εξουσία, η οποία και … φρόντισε για τη μεταφορά τους από τη Βιέννη στο Βελιγράδι και τη δολοφονία τους με στραγγαλισμό στη φυλακή του Πύργου Νεμπόιζα. Ήταν 24 Ιουνίου 1798 και ο Θεοχάρης ήταν μόνο 22 χρονών.

Την Προτομή του, που βρίσκεται στην πλατεία Τσιστοπούλου, φιλοτέχνησε η γλύπτρια Αλίκη Χατζή. Την κατασκευή της χρηματοδότησε η Μαλαματή Κανατσούλη-Παπαδημητρίου, απόγονος του Δημητράκη Χατζημιχαήλ, του οποίου η αδελφή Αγνή ήταν σύζυγος του Ιωάννη Τουρούντζια, αδελφού του Θεοχάρη. Τα αποκαλυπτήριά της έγιναν στις 26/10/1984.

 

ΠΗΓΕΣ:

Αποστόλου Ιωάννης, Ιστορία της Σιατίστης, Εκδοτικός οίκος Δημητράκου Α.Ε., Αθήναι 1929, σελ. 21. 

Ζυγούρης Φίλιππος, Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής, επιμέλεια Θεοδώρα Ζωγράφου-Βώρου, ιδ. έκδοση, Σιάτιστα 2010.

Θεόφιλος Γεώργιος (Κυμαίος), Βιογραφία Ρήγα του Φεραίου. Εκ του τυπογραφείου του «Νέου Αστέρος», εν Λαρίσση 1893, σελ. 60-61.

Καλινδέρης Μιχαήλ, Σημειώματα Ιστορικά (εκ της Δυτ. Μακεδονίας). Τύποις «Επαρχιακής Φωνής», Πτολεμαΐς 1939, σελ. 28.  

Κανατσούλης Χαρίλαος, Θεοχάρης Γ. Τουρούντζιας (1776-1798), Συμμετοχή της Σιάτιστας στο προεπαναστατικό κίνημα του Ρήγα Φεραίου, Αθήνα 1985.

Λάιος Γεώργιος, Η Σιάτιστα και οι εµπορικοί οίκοι Χατζηµιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι.), εκδ. της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών στη σειρά Μακεδονική Βιβλιοθήκη, Θεσσαλονίκη 1982. 

Λεγράνδ Αιμίλιος, Ανέκδοτα έγγραφα περί Ρήγα Βελεστινλή και των συν αυτώ μαρτυρησάντων, εκ των εν Βιέννη Αρχείων εξαχθέντα και δημοσιευθέντα, υπό Αιμιλίου Λεγράνδ. Mετά μεταφράσεως ελληνικής υπό Σπυρίδωνος Π. Λάμπρου, Αθήνησιν 1891. Επανέκδοση από την Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών- Βελεστίνου- Ρήγα, Αθήνα 2000, σελ. 101.

Νάτσινας Θεόδωρος, Οι Μακεδόνες πραμματευτάδες εις τας χώρας Αυστρίας και Ουγγαρίας, Θεσσαλονίκη 1939. 

Παπαδριανός Ιωάννης, «Οι οπαδοί του Ρήγα Βελεστινλή στο Σεμλίνο», Υπέρεια, τ.2ος, Πρακτικά Β΄ Συνεδρίου «Φεραί-Βελεστίνο-Ρήγας», Βελεστίνο 2-4 Οκτωβρίου 1992. Μέρος Β΄, Ρήγας. 'Έκδοση της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης «Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα», Αθήνα 1994, σελ. 657.     

Εφημερίδα ΕΦΗΜΕΡΙΣ, φύλλο 30, Μάρτιος 1985.

Ημερολόγιο 2011 του δικτυακού τόπου http://www.siatistanews.gr