|
Παιδί φτωχής οικογένειας
αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του στο Τραμπάντζειο
Γυμνάσιο,
για να πάει στα 15 του χρόνια μετανάστης στις ΗΠΑ.
Από το Δημοτικό σχολείο ακόμα
είχε διαφανεί η καλλιτεχνική του φύση.
Το 1918 στη Νέα Υόρκη εξέδωσε
τις "Αόρατες
Αναλαμπές", βιβλίο περίπου 150 σελίδων με
ποιήματα και λίγα πεζά.
Το ποίημα του "Η Σιάτιστα"
- που παρουσιάζει
έμμετρα, σύντομα, και πληρέστατα την ιστορία της
Σιάτιστας- είναι τόσο πολύ διαδεδομένο,
που θεωρήθηκε δημοτικό
(βλ. Μαρτινιανού, Η Μοσχόπολις, σελ.
182).
Στη συλλογή "Αόρατες
Αναλαμπές",
στη σελίδα 127, μαθαίνουμε και μια άλλη συγκινητική
πληροφορία: το βιβλίο εκδόθηκε με την οικονομική συνδρομή
Σιατιστινών μεταναστών στις ΗΠΑ! Το 1918
οι Σιατιστινοί μετανάστες-οι περισσότεροι δεν είχαν πάει
σχολείο- χρηματοδοτούσαν την έκδοση ποιητικής συλλογής! Κι
αυτό γιατί δημιουργός της ήταν ένας σαν κι αυτούς... ένας
νεαρός ταλαντούχος μετανάστης.
Τα ποιήματα
του Γιάννη Τόζη χαρακτηρίζονται από τη θλίψη της
ξενιτιάς, της μοναξιάς και της ασθένειας.
Ο Τόζης σχεδόν όλη τη μέρα
δούλευε γουναρική, τις ελεύθερες όμως ώρες του διάβαζε,
διάβαζε πολύ και έκανε σημαντικές δημοσιεύσεις για την
ιστορία της Σιάτιστας και για τα εθνικά μας θέματα.
Η εργασία του Σιατιστινά,
δημοσιευμένη στα Μακεδονικά, τόμος 2 του 1953, ακόμη
και σήμερα εξακολουθεί να είναι πλούσια πηγή για τους
μελετητές της Ιστορίας της Σιάτιστας.
Εργογραφία
1.
Τόζης Γιάννης Αργυρίου,
Αόρατες Αναλαμπές, εκ του τυπογραφείου Χ.
Σταματάκη και Σιας, Νέα Υόρκη 1918.(Μανούσεια Δημόσια
Κεντρική Βιβλιοθήκη Σιάτιστας).
Το ποίημα Η ΣΙΑΤΙΣΤΑ
δημοσιεύτηκε και το 1932 στο Μακεδονικόν Ημερολόγιον
Ν. Σφενδόνη και το 1972 στο Λεύκωμα Σιατιστέων Μνήμη,
με τροποποιήσεις.
2.
Τόζης
Γιάννης Αργυρίου, "Σιατιστινά", μελέτη δημοσιευμένη
στα Μακεδονικά , Σύγγραμμα Περιοδικόν της Εταιρείας
Μακεδονικών Σπουδών, τόμος δεύτερος (1941-1952), Θεσσαλονίκη
1953.
3.
Τόζης Γιάννης Αργ., «Ο Κοραής αφανὴς συνεργάτης γαλλικής
εγκυκλοπαιδείας»,
Νέα Εστία, 48, 561 (1950), σσ. 1493-1499.
4.
Τόζης Γιάννης Αργ., «Η φήμη του Ρήγα εν Αμερική »,
Αθηνά, 58 (1954), σσ. 65-84.
5.
Τόζης Γιάννης Αργ., «Συμβολὴ εις την έρευναν περὶ
Βελεστινλή τη 155ῃ
επετείω του μαρτυρίου του»,
Ελληνικὴ Δημιουργία, 143 (1954), σσ. 96-101.
Οι δημοσιεύσεις 3,4,5,
αναφέρονται στην
ιστοσελίδα του
Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας,
το οποίο λειτουργεί στα πλαίσια του Τομέα Φιλοσοφίας του
Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής
και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
6.
Τόζης Γιάννης, Πώς είδε τη σκλαβωμένη Θράκη ο
Άγγλος περιηγητής SIR HENRY ΒLΟUΝΤ, Αρχείο Θρακικού
Λαογραφικού και Γλωσσικού Θησαυρού (ΑΘΛΓΘ) ή Αρχείο Θράκης.
τ.19, σελ.
213.
Βιβλιογραφία:
1."Σιατιστινή προσωπογραφία,
προσφιλείς νεκροί", στο Σιατιστέων Μνήμη, Λεύκωμα
του Συλλόγου Σιατιστέων Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1972.
Τυπογραφείον Αφων Αλτιντζή Ο.Ε., σελ. Γ 141.
2.
Ανωνύμου, Γιάννης Αργ. Τόζης,
στο Σιατιστέων Μνήμη, Λεύκωμα
του Συλλόγου Σιατιστέων Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1972.
Τυπογραφείον Αφων Αλτιντζή Ο.Ε., σελ. Γ49.
3. Μαρτινιανός Ιωακείμ, Μητροπολίτης Ξάνθης, Η Μοσχόπολις
1330-1930, επιμέλεια Στίλπωνος Κυριακίδου. Έκδοση της
Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών στη σειρά Μακεδονική
Βιβλιοθήκη, εν Θεσσαλονίκη 1957,σελ.
182. |
