Χαρίλαος Περπέσσας του Κωνσταντίνου

Συνθέτης κλασικής μουσικής

Λειψία 1907- Σάρον Μασαχουσέτης 1995

Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Σιατιστινού γουνεμπόρου στη Λειψία Κων/νου Περπέσσα.

Σπούδασε πολιτικές επιστήμες και σύνθεση στο Βερολίνο (1926-31) και την εποχή αυτή πήρε, ιδιωτικά, μαθήματα ελληνικής γλώσσας από τον Σιατιστινό Χ. Κ. Καπνουκάγια, μετέπειτα καθηγητή Παν/μίου Αθηνών, ο οποίος  πραγματοποιούσε τότε στη Λειψία μεταπτυχιακές σπουδές.

Ήταν μαθητής του Σαίνμπεργκ στην Πρωσική Ακαδημία Τεχνών του Βερολίνου και φίλος του Σκαλκώτα.

Με την άνοδο των Ναζί στην εξουσία και την οικονομική κατάρρευση των επιχειρήσεων της οικογενείας το 1934 ήρθε στην Ελλάδα  και έμεινε μέχρι το 1948.

Το 1935 πήρε το πρώτο  βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών με ορχηστρικό έργο που εξετέλεσε ο Δ. Μητροπουλος,  ο οποίος και διηύθυνε έργα του Περπέσσα με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών και αργότερα με τη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης.

Το έργο του αναγνωρίστηκε διεθνώς και το όνομά του αναφέρεται στις ελληνικές και διεθνείς  μουσικές εγκυκλοπαίδειες.

Από το 1948 μέχρι και το θάνατό του το 1995 έζησε στην Αμερική γράφοντας περισσότερο φιλοσοφικά έργα και λιγότερο συνθέτοντας. Απέφευγε να δίνει έργα του στη δημοσιότητα, έτσι από το 1956 και μετά δεν εμφανίζεται στη διεθνή μουσική σκηνή.

 

Στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό" της "Εκδοτικής Αθηνών" ο Γ. Λεωτσάκος γράφει για τον Περπέσσα και τα  εξής :

     «Μυστικιστής που εντρύφησε στους Ηράκλειτο, Πλάτωνα, σύγχρονη αστροφυσική κ.α. συνέγραψε  αγγλικά, φιλοσοφική πραγματεία με τίτλο  "Η αποκάλυψη της 7ης σφραγίδας" ( The Opening of the Seventh Seal).,  Αυτοαναθεωρούμενος τελειοκράτης (άγνωστο ποιά από τα αναφερόμενα έργα κατέστρεψε ή ενσωμάτωσε σε άλλα) διορθώνει αδιάλειπτα τη σημαντικότατη δημιουργία του, που φαίνεται να κινδυνεύει από τον ίδιο και μόνο. Πιστός στην τονικότητα, ομολογεί επιρροές από τους Ρίχαρντ Στράους, Μάλερ, Ντεμπυσσύ και Ραβέλ.

Ηχογράφηση της "Συμφωνίας του Χριστού", που μεταδόθηκε από την ΕΡΤ-1, αποκάλυψε μια πλούσια σε εμπύρετους ορχηστρικούς χρωματισμούς, δραματικότατη νωπογραφία, με εντυπωσιακά κορυφώματα σε μεταρομαντικό ιδίωμα. Εξάλλου, οι "Διθύραμβοι του Διονύσου" και οι "Συμφωνικές Παραλλαγές" αποκαλύπτουν ιδιότητες αντίστοιχες με τις παραπάνω, μελωδική μεγάλων διαστημάτων, νεότερη αρμονική αντίληψη αλλά και παραδοσιακή ρυθμική".

 

Έργα του που αναφέρονται  στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό":

 

1. Σονάτα για πιάνο και Κουαρτέτο εγχόρδων (1928-32;) (ίσως κατεστραμμένο).

2. Διθύραμβοι του Διονύσου, κατά Νίτσε για πιάνο και ορχήστρα (πριν από το 1934).

3. Πρελούντιο και Φούγκα σε ντο ελ. για ορχήστρα (1935).

4. Συμφωνία αριθμ. 2 (1936-37; α΄εκτέλεση: Φιλαρμονική Νέας Υόρκης από το Δημ. Μητρόπουλο, 26 Οκτωβρ. 1950. Επίσης  1956 από την Ορχήστρα Φιλαδέλφειας υπό τον Όρμαντυ.

5. Συμφωνικές παραλλαγές πάνω στην 8η Συμφωνία του Μπετόβεν (1953-1960).

Το γιγαντιαίο Αποκατάστασις (αγγλ. τίτλος Restoration) (1963-73. Τελειωμένη;).Το β΄  μέρος, Η Αποκάλυψη της 7ης Σφραγίδας ή  Απελευθέρωση,  για σολίστ, μικτή χορωδία και ορχήστρα  είναι σε κείμενο από τα Φιλοσοφούμενα ή  Κατά πασών αιρέσεων έλεγχος του Ιππολύτου, (Ιππόλυτος, 170-235 μ.Χ. , Έλληνας ορθόδοξος θεολόγος, συγγραφέας του έργου Κατά  πασών αιρέσεων έλεγχος. Στο πρώτο βιβλίο αυτού του έργου  συγγραφέας εκθέτει τις αντιλήψεις των Ελλήνων Φιλοσόφων  και  έτσι μπορεί να φέρει τον τίτλο τα Φιλοσοφούμενα).

6. Ενορχηστρώσεις της Τέχνης της Φούγκας του Μπαχ και κάποιου Κουαρτέτου εγχόρδων του Μπετόβεν.

7.Το Ecce Homo [Ίδε ο Άνθρωπος], που αναφέρεται στο Νεότερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου ίσως είναι άλλος τίτλος κάποιου έργου από τα παραπάνω.

 

Βιβλιογραφία:

 

1. Ηλιαδέλης Στράτος, "Χαρίλαος Περπέσσας, ο άγνωστος Σιατιστινός κλασικός συνθέτης και φιλόσοφος (1907-1995)". Ανάτυπο από το περιοδικό "Ελιμειακά", τεύχος 43 (Δεκέμβριος 1999). Θεσσαλονίκη 1999.

2.Καπνουκάγιας Χρίστος, Οι διδάσκαλοι και καθηγηταί μου, τεύχος τρίτο, Θεσσαλονίκη 1977, σελ.282.

3. Βικιπαιδεία.

4."Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό" της "Εκδοτικής Αθηνών".

5. Ελληνική Μουσιπαίδεια ή Θησαυρός της Ελληνικής Μουσικής  Περπέσσας     

 


 

επιστροφή