Αναστάσιος Μέγας του Ευθυμίου

Σιάτιστα 1855- Σιάτιστα 1927

Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας

 Παιδί πολυμελούς οικογένειας Σιατιστινού εμπόρου έμεινε ορφανός και από τους δυο γονείς του πολύ μικρός.

Φοίτησε στην Ελληνική Σχολή Σιάτιστας, αλλά  αναγκάστηκε λόγω οικονομικών δυσκολιών να διακόψει  τις σπουδές του και να πάει να εργαστεί στη Θεσ/νίκη.  Εκεί με την οικονομική βοήθεια του μεγαλύτερου αδελφού του Κων/νου  γράφτηκε στο Γυμνάσιο και η εξαιρετική του επίδοση έγινε αιτία  να τον προσλάβει οικότροφο και σύντροφο στη μελέτη του γιου του ο Θεσσαλονικιός προύχοντας Σιατιστινός στην καταγωγή Λάμπρος Παπασουλιώτης.

Απόφοιτος Γυμνασίου πήγε στην Κων/πολη για να  εργαστεί ως διδάσκαλος.

Δίδαξε στη Μεσημβρία  και στην Αγχίαλο στη Θρακική παραλία του Ευξείνου Πόντου, στη Σιάτιστα  στο Δημοτικό σχολείο  της Χώρας  και στην Ελληνική Σχολή  και  μετά στο Τραμπάνζειο Γυμνάσιο.

         Στη Μεσημβρία παντρεύτηκε κι απέκτησε 5 παιδιά. Ο θάνατος της γυναίκας του στον τοκετό του 5^ου παιδιού του τον ανάγκασε να επιστρέψει στη Σιάτιστα και να εργαστεί ως καθηγητής του Τραμπαντζείου Γυμνασίου.

Η φιλομάθειά του τον έκανε ικανότατο εκπαιδευτικό και συγγραφέα σχολικών βιβλίων. Με την προσωπικότητά του σφράγισε μια εποχή. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα που ακολουθεί  από εργασία, η οποία αναφέρεται στους διατελέσαντες καθηγητές του Τραμπαντζείου Γυμνασίου:

«…. Αρχίζω μάλιστα από ένα μη εξελιχθέντα εις ανώτερα αξιώματα και μη κατέχοντα καν το τυπικόν προσόν του Πανεπιστημιακού πτυχίου, τον Αναστάσιον Ε. Μέγα, πατέρα του ομοτίμου Καθηγητού της Λαογραφίας Γ. Μέγα. Δεν είναι ανάγκη να επικαλεσθώμεν υπέρ αυτού την πανελλήνιον αναγνώρισιν δια τά διδακτικά εγχειρίδια και την άλλην επιστημονικήν του παραγωγήν…..θεωρώ περισσότερον σημαντικήν και αντικειμενικήν δια το καθαρώς διδακτικόν του έργον την γνώμην του μετέπειτα Προέδρου του Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Συμβουλίου Γερασίμου Καψάλη, ο οποίος επισκεφθείς δι’ Επιθεώρησιν το Γυμνάσιον ευθύς μετά την απελευθέρωσιν και διαπιστώσας  το υψηλόν επίπεδον αποδόσεως της διδασκαλίας, συνάμα δε και τον καταθλιπτικόν όγκον εργασίας προς διόρθωσιν …. εκάλεσε τον διδάσκοντα δια να τον συγχαρή εγκαρδίως δια το έργον του, αλλά και να προσθέση ότι η Πολιτεία ενδιαφέρεται βεβαίως δια την ωφέλειαν των μαθητών, αλλά δεν επιθυμεί και την εξόντωσιν της υγείας των διδασκόντων. Του συνέστησεν  άμεσον και σοβαράν  ελάττωσιν του καθημερινού του μόχθου…{Χατζής Δημήτριος (επιμέλεια), Λεύκωµα εις µνήµην Ιωάννου Τραµπατζή, µεγάλου Ευεργέτου της Σιατίστης}

           Ο Φ. Ζυγούρης στα  Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής  σημειώνει: «…Ο Μέγας ήταν φιλομαθέστατος και φιλοπονότατος. Συνέγραφε μεθοδικότατα διδακτικά βιβλία, όλα εγκεκριμένα, Κοσμογραφίαν, Γεωλογίαν, Φυσικήν Ιστορίαν και τελευταία Ιστορίαν του Γλωσσικού ζητήματος. Μέρος από το προϊόν της πωλήσεως των βιβλίων του όρισε με τη διαθήκη του να διατίθεται για τους απόρους μαθητάς της  πατρίδος...».

       Η διαθήκη του,  δημοσιεύτηκε  στο περιοδικό  ΣΙΑΤΙΣΤΙΝΑ, αναφέρει: «… προς περίθαλψιν ομολογουμένως πτωχών και ορφανών μαθητών και μαθητριών δια παροχής εις αυτούς υποδημάτων και επανωφορίων κατά την έναρξιν του  χειμώνος…».

Εργογραφία :

1. Φυσική Ιστορία δια την Α΄και Β΄τάξιν των Ελληνικών σχολείων.

2. Σωματολογία και Υγιεινή για την Γ΄τάξιν των Ελληνικών σχολείων

3. Γεωλογία και Ορυκτολογία δια την Β΄τάξιν των γυμνασίων.

4. Κοσμογραφία για τη Στ΄τάξιν του Δημοτικού σχολείου.

5. Ιστορία του Γλωσσικού Ζητήματος.

Βιβλιογραφία :

1.Ανωνύμου, «Η Διαθήκη του Αν. Ευθ. Μέγα»,   περιοδικό Σιατιστινά,  έκδοση του Συλλόγου Σιατιστέων Θεσσαλονίκης, τεύχος 17/18, Θεσσαλονίκη 1997-98, σελ.81.

2. Δάρδας Αναστάσιος, Ίδρυση και  λειτουργία του Τραµπαvτζείου Γυµvασίου Σιατίστης με την  εποπτεία της Εκκλησίας. Συµβoλή στην  εκκλησιαστική και εκπαιδευτική  ιστορία της Δυτικής Μακεδονίας. Έκδοση του Πατριαρχικού  Ιδρύματος  Πατερικών Μελετών στη σειρά "Ανάλεκτα Βλατάδων", Θεσσαλονίκη 1997, Παράρτημα Γ΄.

3.Ζυγούρης Φ., Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής, (υπό έκδοση), σελ. χειρογράφου 614.

4. Δημοσίευμα  του Α.Ε.Μέγα για τη δωρεά του Τραμπαντζή,  στο περιοδικό της Λειψίας ΚΛΕΙΩ,  Ιανουάριος 1888.

5. Μέγας Γεώργιος  Αν., "Αναστάσιος Ε. Μέγας",  στο  Σιατιστέων  Μνήμη, Λεύκωμα του Συλλόγου Σιατιστέων Θεσσαλονίκης,  Θεσσαλονίκη 1972. Τυπογραφείον Αφων Αλτιντζή  Ο.Ε., σελ.Γ41.

6. Χατζής Δημήτριος (επιμέλεια), Λεύκωµα εις µνήµην Ιωάννου Τραµπατζή, µεγάλου Ευεργέτου της Σιατίστης. Εκδίδεται υπό της Επιτροπής   Κληροδοτήµατος Ι.Τραμπατζή, Αθήναι 1970.

7. Αρχείο 1^ου Δημοτικού Σχολείου Σιάτιστας.

επιστροφή